خبرگزاری آریا - مدیرعامل بانک کشاورزی با بیان اینکه امنیت غذایی از یک انتخاب به ضرورتی ملی تبدیل شده است گفت: این بانک با تدوین نقشه راه ملی و توسعه ابزارهای مالی پایدار، در مسیر تقویت زنجیره ارزش و پایداری تولید گام برمیدارد.
به گزارش خبرنگار آریا، وهب متقی نیا در نشست خبری «تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی» با تأکید بر اهمیت موضوع امنیت غذایی در شرایط جهانی کنونی گفت: امروز شاهدیم که غذا به یکی از ابزارهای قدرت و حتی سلاح ژئوپلیتیکی کشورها تبدیل شده است. همانطور که در جنگ غزه و سایر بحرانهای اخیر مشاهده کردیم، برخی کشورها با افزایش شدید ذخایر استراتژیک خود، عملاً جریان عرضه جهانی را محدود کردهاند. در چنین شرایطی، ممکن است کشورهایی که نیاز به گندم یا سایر محصولات اساسی دارند، با مشکل جدی تأمین مواجه شوند. این در حالی است که تا چند سال پیش، خرید مواد غذایی در بازارهای جهانی با سهولت بیشتری انجام میگرفت.
وی افزود: نوسانات شدید در بازار جهانی غذا و افزایش تقاضا، همه کشورها را ناگزیر کرده است که با هماهنگی، سرعت عمل و هوشمندی بیشتری عمل کنند تا بحران غذا به تهدیدی برای ملتهایشان تبدیل نشود. در گذشته، وقتی از "امنیت غذایی" صحبت میکردیم، عدهای این مفهوم را نوعی نگاه امنیتی به موضوعی غیرامنیتی تلقی میکردند، اما امروز این مفهوم به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل شده است که با سلامت عمومی، رفاه خانوار، عدالت اجتماعی، ثبات اقتصادی و حتی امنیت ملی پیوند مستقیم دارد.
دبیر همایش «تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی» با بیان اینکه هیچ توسعه پایداری بدون امنیت غذایی امکانپذیر نیست، تصریح کرد: تحریمهای ظالمانه، مشکلات اقلیمی و فشارهای بینالمللی ایجاب میکند که کشور در حوزه امنیت غذایی رویکردی جسورانه و نوآورانه اتخاذ کند، چنانچه موفقترین کشورها آنهایی هستند که روی تابآوری زنجیره تأمین خود سرمایهگذاری کردهاند و توانستهاند ساختارهای اقتصادیشان را در برابر بحرانها مقاوم کنند. تأمین مالی پایدار در این بخش، اقدامی شجاعانه، دقیق و مبتنی بر داده است؛ اگر در این مسیر تعلل کنیم، در کوتاهمدت با چالشهای جدی روبهرو خواهیم شد.
بانک کشاورزی پیشگام تأمین مالی پایدار و تقویت زنجیره ارزش
مدیرعامل بانک کشاورزی ادامه داد: بانک کشاورزی بهعنوان نهاد اصلی تأمین مالی در این بخش، رسالت خود میداند که در موضوع تأمین مالی پایدار پیشگام باشد. هدف ما ایجاد گفتوگو و تعامل میان همه بخشها و تقویت درک عمومی از اهمیت این موضوع است تا بتوانیم با همافزایی، مسیر پایداری در حوزه غذا را هموار کنیم.
وی با اشاره به ظرفیتهای گسترده کشور در حوزه تولیدات کشاورزی، دامپروری و صنایع غذایی اظهار داشت: با وجود تحریمها و محدودیتها، فاصله ما با استانداردهای جهانی در حوزه غذا بسیار کمتر از سایر صنایع است. کشور از توانمندی لازم برای تأمین امنیت غذایی برخوردار است و شرکتهای دانشبنیان، صنایع غذایی بزرگ و بخش کشاورزی میتوانند این فاصله را به حداقل برسانند تا به مرحلهای برسیم که با اطمینان بگوییم ایران در امنیت غذایی به خودکفایی پایدار دست یافته است.
متقینیا در تشریح تعریف عملیاتی امنیت غذایی توضیح داد: امنیت غذایی یعنی دسترسی فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی همه شهروندان در هر زمان و مکان به غذای کافی، سالم و مغذی. این حق شهروندی باید برای همه مردم کشور تضمین شود و شاخصهای سنجش آن شامل کفایت، کیفیت و ایمنی مواد غذایی و استمرار دسترسی است.
وی با تأکید بر اهمیت «فراگیری مالی» در نظام بانکی بهعنوان یکی از ارکان عدالت اجتماعی گفت: همانطور که هر شهروند باید به غذا دسترسی داشته باشد، باید امکان بهرهمندی از تسهیلات مالی نیز برای همه فراهم باشد. در همین راستا، یکی از پرسشهای کلیدی این است که آیا امروز غذا به اندازه کافی برای همه اقشار جامعه در دسترس است؟ برای پاسخ به این پرسش باید بررسی کنیم که آیا تولید داخلی پایدار، مدیریت صحیح واردات و تابآوری زنجیره تأمین در کشور وجود دارد یا خیر.
مدیرعامل بانک کشاورزی افزود: تابآوری زنجیره تأمین مواد غذایی بخشی از اقتصاد مقاومتی است. باید اطمینان یابیم زیرساختهای نگهداری، لجستیک و شبکه توزیع مواد غذایی در کشور بهگونهای طراحی شده که در بحرانها دچار اختلال نشود. اگر در هر یک از این بخشها ضعف وجود داشته باشد، باید شناسایی و اصلاح شود.
وی در ادامه به ابعاد اقتصادی امنیت غذایی اشاره کرد و گفت: توان خرید اقشار مختلف، بهویژه گروههای آسیبپذیر، یکی از شاخصهای حیاتی در این حوزه است. اگر حمایتهای هدفمند در شبکه توزیع و سیاستگذاری غذایی وجود نداشته باشد، فشار تورم غذایی مستقیماً بر سفره مردم وارد میشود و شکاف طبقاتی عمیقتر خواهد شد. عدهای از بهترین و مغذیترین مواد غذایی بهرهمند خواهند شد و گروهی دیگر حتی در تأمین حداقل نیازهای غذایی دچار مشکل میشوند.
مدیرعامل بانک کشاورزی، در ادامه با اشاره به شعار جدید بانک کشاورزی اظهار کرد: بر پایه رویکرد سال جدید و با الهام از فرمایشات مقام معظم رهبری، ما شعار سرمایهگذاری امروز، امنیت غذایی فردا را برای بانک تدوین و تصویب کردیم، چراکه باور داریم عبور از تأمین مالی کوتاهمدت و صرفاً سودمحور، میتواند منجر به منافع بلندمدت و عمومی در کشور شود.
متقینیا افزود: تزریق بیضابطه منابع مالی، یکی از عوامل تهدید امنیت غذایی است و اگر تأمین مالی در قالب زنجیرههای ارزش صورت نگیرد، منابع محدود بانکی به هدر میرود. وی اضافه کرد: توجه به زنجیرههای تولید و توزیع، ضمن کاهش هزینهها و جلوگیری از هدررفت منابع، موجب افزایش بهرهوری و گسترش عدالت مالی میشود. ما باید به جای رویکرد جزیرهای، زنجیرهمحور فکر کنیم و منابع را بهگونهای هدایت کنیم که حداکثر اثرگذاری را در کل سیستم داشته باشند.
مدیرعامل بانک کشاورزی یکی از محورهای اصلی تأمین مالی پایدار را ایجاد توازن میان سودآوری اقتصادی، مسئولیتپذیری اجتماعی و پایداری زیستمحیطی دانست و گفت: در طرحهای اقتصادی، هیچ بنگاه یا بانکی نمیتواند بدون توجه به سودآوری پایدار فعالیت کند، اما این سود باید با مسئولیت اجتماعی و حفظ محیطزیست همراه باشد. در بسیاری از کشورهای پیشرفته، عملکرد بانکها بر اساس شاخصهای زیستمحیطی سنجیده میشود و ما نیز باید به این سمت حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه بانک کشاورزی برنامه ویژهای برای حمایت از طرحهای زیستپایدار دارد، ادامه داد: از جمله طرحهای مورد حمایت ما، افزایش بهرهوری آب، گسترش کشاورزی دقیق، توسعه سیستمهای نوین آبیاری، احیای خاک، کاهش ضایعات و ایجاد انبارها و سردخانههای استاندارد است. همچنین بستهبندی هوشمند، صیانت از تنوع زیستی و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر از دیگر اولویتهای ما در مسیر تأمین مالی پایدار است.
مدیرعامل بانک کشاورزی به ابزارهای نوین تأمین مالی اشاره کرد و گفت: یکی از رویکردهای جدید، بانکداری پیوندی و تأمین مالی زنجیره ارزش است که در بانک کشاورزی نیز در حال اجراست. در این مدل، کل زنجیره تولید تا مصرف دیده میشود و ریسک اقلیمی، اجتماعی و اقتصادی در مدلهای اعتباری لحاظ میگردد. ابزارهایی مانند کشت قراردادی، ضمانتنامههای اعتباری، بیمه محصولات کشاورزی، قراردادهای پیشخرید و استفاده از سامانههای دادهمحور و هوش مصنوعی از مهمترین ابزارهای ما در این مسیر هستند.
همکاری نهادهای مالی و ابزارهای نوین برای پایداری تولید و توزیع غذا
دبیر همایش «تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی» در خصوص این رویداد که در بیستودوم مهرماه همزمان با روز جهانی غذا برگزار میشود، گفت: این همایش صرفاً تشریفاتی نیست، بلکه بستری برای گفتوگوهای تخصصی، شبکهسازی هدفمند و تدوین پروژههای عملی در حوزه امنیت غذایی است. ما میخواهیم فضایی برای همافزایی همه بازیگران ایجاد کنیم، از دولت و نهادهای سیاستگذار گرفته تا بخش خصوصی، دانشگاهیان، استارتآپها و کشاورزان پیشرو.
متقینیا خاطرنشان کرد: بانک کشاورزی به تنهایی نمیتواند مشکلات این حوزه را حل کند، اما میتواند آغازگر حرکتی ملی برای تأمین مالی پایدار، تقویت امنیت غذایی و توسعه متوازن در کشور باشد. اگر در سال آینده بتوانیم گزارش دهیم که چند اقدام عملی در این زمینه انجام شده است، قطعاً گامی رو به جلو برداشتهایم.
مدیرعامل بانک کشاورزی، با اشاره به لزوم همکاری و همافزایی میان نهادهای مالی و سرمایهگذاری برای تحقق تأمین مالی پایدار در بخش کشاورزی و امنیت غذایی گفت: «صندوقهای سرمایهگذاری، شرکتهای تأمین سرمایه، و شرکتهای بیمه میتوانند در این مسیر نقش مؤثری ایفا کنند. به نظر میرسد حل مسائل مربوط به تأمین مالی پایدار در گرو یک تعامل صادقانه، دادههای شفاف و اقدام مشترک میان این نهادهاست.
وی افزود: بانک کشاورزی به عنوان بانک تخصصی بخش کشاورزی، در سالهای اخیر بیش از شصت درصد تأمین مالی این بخش را به تنهایی بر عهده داشته و اکنون خود را شریک راهبردی و توانمندساز زنجیرههای ارزش میداند. هدف ما ایجاد یک نظام تأمین مالی یکپارچه از مرحله تأمین نهادهها تا عرضه محصول در بازار است، نظامی که ضمن کاهش ریسک، منجر به ارتقای کیفیت، پایداری تولید و توزیع منصفانه منافع در کل زنجیره شود