خبرگزاری آریا - عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، تأمین مالی هوشمند و پایدار را محور تقویت امنیت غذایی کشور دانست و تأکید کرد: بازمهندسی نظام مالی و مدیریتی کشاورزی برای جلوگیری از زیان تولیدکنندگان و افزایش بازدهی ضروری است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی آریا، علی آقا محمدی در همایش ملی «نقش تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی کشور» با تأکید بر اصلاح نظام مالی کشاورزی گفت: مشکل اصلی ما در نظام بانکی این است که تصمیمگیری مالی تابع زمانبندی هیئتمدیرهها و فرآیندهای اداری است؛ هر وقت هیئتمدیره تصویب کند پول داده میشود و هر وقت موعد فرا برسد پول باز پسگیری میشود. این سازوکار با چرخه تولید کشاورزی که مبتنی بر فصل و زمانبندی دقیق است، ناسازگار است.
وی افزود: تأمین مالی کشاورزی نباید محدود به رابطه مستقیم با کشاورز باشد. میتوان سازوکارهایی ایجاد کرد که صنایع غذایی و قراردادهای کشت قراردادی، نقش تأمین منابع مالی را به موقع ایفا کنند. متأسفانه امروز چنین نظمی وجود ندارد و صنایع غذایی اغلب با بانکهای تجاری و نه بانکهای تخصصی کشاورزی همکاری میکنند؛ این نقطهضعف باید اصلاح شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام خاطرنشان کرد: ساختار قراردادها، نحوه پرداخت و تأمین منابع باید بازطراحی شود تا تولیدکننده دچار زیان نشود و فرآیند کار نظم یابد. تضمین واقعی در کشاورزی، خود محصول و عملکرد کشاورز است نه صرفاً سند مالکیت.
وی تأکید کرد: کشاورزی باید محور تصمیمگیری و سیاستگذاری باشد. کارشناسان باید از کشاورزان یاد بگیرند، نه برعکس. این کشاورزان هستند که زمین، محصول و اقلیم را میشناسند و باید در نشستها و سمینارها حضور فعال داشته باشند.
آقامحمدی با بیان اینکه شرکتهای دانشبنیان و استارتاپها در بهرهبرداری از آب زیرسطحی و برداشت محصولات با فناوریهای نوین فعال شدهاند گفت: ما باید از آنها حمایت کنیم و قراردادهای کشاورزی باید با همکاری مستقیم کشاورز تنظیم شود تا خود او نقش اصلی را در تولید و سودآوری ایفا کند.
وی ادامه داد: محصولاتی باید وارد چرخه شوند که از نظر اقتصادی بازگشتپذیر باشند و دولت نباید در همه مراحل مستقیم وارد تجارت شود. دخالت بیقاعده فساد و ناکارآمدی ایجاد میکند و تولیدکننده را از مسیر اصلی منحرف میسازد. شبکهای از کشاورز، صنعت، فروشگاه زنجیرهای و توزیع باید ایجاد شود تا محصول از کارخانه تا مغازه و مصرفکننده با امکان سفارشیسازی و ارزشافزوده منتقل شود.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام به اهمیت سامانههای اطلاعاتی و شناسایی دقیق شاغلان کشاورزی اشاره کرد و گفت: اطلاعات دقیق از وضعیت شاغلان و نقش هر فرد در زنجیره تولید ضروری است تا منابع مالی به درستی هدایت شود. در عین حال باید مراقب بود که با ورود بیضابطه به حریم خصوصی، امنیت و اعتماد مردم آسیب نبیند.
آقامحمدی در ادامه با اشاره به طرح توسعه روستاها گفت: تاکنون شش میلیون و سیصد هزار نفر از 21 میلیون جمعیت روستایی در قالب شبکههای محلی سازماندهی شدهاند و این طرح در بیش از 13 هزار و 500 روستا اجرا شده است. هدف توانمندسازی اقتصادی روستاییان است و این مدل باید با حمایت دولت و نهادهای مالی گسترش یابد.
*مدل بانکداری پیوندی و تسهیلگر باید جایگزین شیوههای سنتی شود
وی همچنین نقش بانکها را در پشتیبانی از کشاورزی حیاتی خواند و افزود: مدل بانکداری پیوندی و تسهیلگر باید جایگزین شیوههای سنتی شود. بانکها باید در کنار بنیادهای توسعه روستایی عمل کنند، نه صرفاً بهعنوان نهادهای وامدهنده. تجربه گذشته نشان داده است که بانکهای تخصصی مانند بانک توسعه کشاورزی میتوانند موتور محرک بخش کشاورزی باشند.
آقامحمدی به ضرورت توجه به مناطق کمتر برخوردار و ظرفیت کشاورزی خارج از مرزها اشاره کرد و گفت: کشاورزی در این مناطق باید هدفمند حمایت شود. کشورهایی مانند عراق، قزاقستان و تاجیکستان منابع آبی و زمینهای قابلتوجهی دارند و میتوان از ظرفیت کشاورزان استانهایی مانند کرمان و آذربایجان برای سرمایهگذاری و توسعه این مناطق استفاده کرد.
وی افزود: توسعه کشاورزی پیرامون کلانشهرها نیز ضروری است. زمینهای کشاورزی اطراف تهران و شهرهای بزرگ نباید از مدار تولید خارج شوند؛ تبدیل بیرویه آنها به کاربری مسکونی تهدیدی جدی برای امنیت غذایی است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به گزارش سازمان ملل گفت: تا سال 2023، 97 کشور جهان به سمت بیثباتی و درگیری پیش رفتهاند. تأمین غذا در شرایط بحران اهمیت دوچندان دارد و امنیت غذایی با امنیت ملی گره خورده است.
آقامحمدی، خاطرنشان کرد: کشاورزی ایران ظرفیت پیشرو شدن در توسعه ملی را دارد، به شرطی که بازمهندسی مدیریتی، آموزشی و مالی صورت گیرد و زیانهای احتمالی از ابتدا پیشبینی شود. تأمین مالی باید پایدار، هوشمند و شفاف باشد تا کشاورزی ایران نهتنها خودکفا، بلکه صادرکننده امنیت غذایی در منطقه شود.