خبرگزاری آریا - معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی با تأکید بر لزوم استفاده دقیق و حسابشده از زمین در توسعه شهری گفت: محدودیت منابع آب و شرایط اقلیمی خاص ایران ایجاب میکند هر شهر بر اساس اقتضائات بومی خود برای سیاستگذاری زمین و توسعه شهری تصمیم بگیرد و نسخه واحد برای همه شهرها پاسخگو نیست .
به گزارش خبرنگار اقتصادی آریا ، غلامرضا کاظمیان، در نشست خبری به مناسبت روز جهانی شهرسازی، با تأکید بر اهمیت بهرهبرداری درست از زمین در کشور، گفت: در ایران استفاده از زمین با حساسیت و وسواس بیشتری نسبت به بسیاری از کشورها انجام میشود، زیرا شرایط جغرافیایی و منابع آبی کشور ما با محدودیتهای جدی روبهروست. در حالی که در برخی کشورها حدود 70 درصد از سرزمین قابلیت سکونت و فعالیت دارد و منابع آبی در سراسر آن پراکنده است، در ایران منابع آب، چه سطحی و چه زیرزمینی، بهصورت محدود و پراکنده در مناطق خاصی مستقرند.
وی افزود: رساندن آب به شهرها و روستاها در سراسر تاریخ ایران دشوار بوده است و حتی امروز نیز با وجود پیشرفت فناوری، این مسئله همچنان یکی از چالشهای اصلی کشور به شمار میرود. همانگونه که ایرانیان در گذشته با ساخت قنات شاهکارهایی در انتقال آب از کوهها به دشتها پدید آوردند، امروز نیز باید با تدبیر و دقت فنی و قانونی، از زمین برای توسعه شهری استفاده کنیم.
کاظمیان با بیان این که در موضوع زمین نباید افراط و تفریط شود توضیح داد: به این معنا که نه زمین را برای توسعه شهری احتکار کنیم و نه با رویکردی نادرست در توسعه شهری و مسکن، زمین را از چرخه استفاده مطلوب خارج سازیم، زیرا هر دو رویکرد به یک اندازه مشکلزا خواهند بود.
وی ادامه داد: هر شهر در ایران باید بر اساس شرایط بومی و اقلیمی خود برای سیاستگذاری زمین و توسعه شهری تصمیمگیری کند ، بهعبارت دیگر، نمیتوان نسخه واحدی برای همه شهرها تجویز کرد. شهرهای کویری، شهرهای شمالی، شهرهای ساحلی و شهرهای کوچک هرکدام اقتضائات خاص خود را دارند و سیاست زمین در آنها باید متناسب با ویژگیهای طبیعی و جمعیتیشان تنظیم شود.
معاون شهرسازی و معماری تصریح کرد: زمین در توسعه شهری یک عامل کمیاب است، بهویژه زمانی که قرار است زمینهای غیرشهری به اراضی شهری تبدیل شوند. بر اساس برآوردهای انجامشده، بهطور میانگین برای هر واحد مسکونی حدود 800 میلیون تومان هزینه آمادهسازی زمین و تأمین زیرساختها و خدمات عمومی مانند مدرسه، درمانگاه، مسجد، کلانتری، شبکه معابر و عملیات خاکی لازم است.
وی افزود: این هزینه هنگفت باید از محلی تأمین شود؛ یا از سوی سازندگان و توسعهدهندگان، یا از محل مشارکت شهرداریها و دولت. بنابراین، منابع مالی آن باید بهصورت مشخص تعریف شود، زیرا هیچ پروژه شهری بدون تأمین این هزینهها قابلیت تداوم ندارد.
کاظمیان گفت: به همین دلیل تأکید میکنیم که در استفاده از زمین نباید اسراف کرد. هر اندازه استفاده از زمین بهصورت بهینهتری انجام شود، هزینه آمادهسازی کاهش یافته و فشار مالی کمتری بر ساکنان و نظام شهری وارد خواهد شد.
وی خاطر نشان کرد: این مسئله به آن معناست که در برخی شهرها ممکن است تنها یک یا دو طبقه ساختوساز منطقی باشد، در شهرهای میانمرتبه ساختمانهای چندطبقه و در کلانشهرها حتی ساختمانهای بلندمرتبه ضرورت یابد. حتی در یک شهر واحد، در بخشهای مختلف باید سیاستهای متنوعی برای تراکم ساختمانی در نظر گرفت تا الگوی توسعه متعادل محقق شود.
کاظمیان در ادامه درباره وضعیت زمین در استان تهران گفت: استان تهران شرایط ویژهای دارد. ما در این استان با کلانشهر تهران روبهرو هستیم که حدود 9 میلیون نفر جمعیت دارد و طبیعتاً بهدلیل محدودیت زمین، تأمین سهمیه مسکن در داخل کلانشهر با دشواری همراه است.
وی افزود: بر اساس سیاستهای کلی نظام تأمین زمین برای مسکن در کلانشهرها اولویت ندارد و تمرکز بر توسعه شهرهای کوچک و شهرکسازی در حاشیه این مناطق است. بنابراین، در استان تهران نیز دو مسیر پیشبینی شده است؛ نخست، توسعه شهرها و روستاهای کوچک اطراف، و دوم، ایجاد شهرکهای جدید که رتبه دوم در تأمین مسکن مناطق کلانشهری را دارند.
کاظمیان با اشاره به بررسیهای انجامشده در شورای عالی شهرسازی و معماری کشور گفت: در ماههای گذشته مطالعات گستردهای در خصوص وضعیت زمین، مسکن و جمعیت استان تهران انجام شد. این مطالعات بر اساس سیاستهای کلی ابلاغی و همچنین برنامه اقدام تدوینشده از سوی دولت و ریاست جمهوری تنظیم شده است.
وی افزود: این برنامه اقدام جامع با عنوان «برنامه توسعه مجموعه شهری تهران–البرز» در شورای عالی شهرسازی در دو جلسه بررسی و تصویب شد. این برنامه شامل 22 اقدام عملیاتی برای استانهای تهران و البرز است که با توجه به پیوستگی این دو استان از نظر جغرافیایی، جمعیتی و اقتصادی، بهصورت یکپارچه اجرا خواهد شد.
معاون شهرسازی و معماری توضیح داد: استانهای تهران و البرز از نظر نظام حملونقل عمومی، منابع آب، خدمات شهری و سایر موضوعات بهشدت به یکدیگر وابستهاند و سرنوشت مشترکی دارند. ازاینرو، برنامه 22بندی تهیهشده هماکنون به کمیسیون زیربنایی دولت ارجاع شده و در حال بررسی نهایی است تا پس از تصویب، مبنای عمل دستگاههای اجرایی قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: در این برنامه، نظام مدیریت و حکمرانی منابع آب استانهای تهران و البرز مشخص شده است؛ از جمله سهم تأمین آب از منابع سطحی، زیرزمینی و روشهای مختلف مدیریت مصرف. بدون تردید، یکی از مهمترین عوامل محدودکننده توسعه در کلانشهر تهران و سایر شهرهای بزرگ، مسئله آب است، در حالی که در بسیاری از شهرهای دیگر کشور چنین محدودیتی به این شدت وجود ندارد.